Het zou dit jaar dan eindelijk rond moeten komen: 100 miljard dollar klimaathulp voor arme landen. Hoewel de tweede week van de klimaattop in Egypte nog moet beginnen, ziet het er niet goed uit. Het bedrag hangt al jaren op hetzelfde niveau en de landen die die kloof moeten dichten houden zich stil.

In de tweede week van een klimaattop worden meestal de echte knopen doorgehakt. Maar als je goed luistert naar de signalen tot nog toe, lijkt het erop dat er ook in Sharm-el-Sheikh geen overeenstemming over die 100 miljard wordt bereikt.

“Ik acht het niet waarschijnlijk dat tijdens deze klimaattop de 100 miljard gehaald gaat worden”, zegt Richard Klein, IPCC-auteur en onderzoeker klimaatadaptatie aan het Stockholm Environment Institute. “Sterker nog, ik vrees voor komend jaar zelfs een teruggang.”

Dit bedrag, bij de huidige koers ongeveer even hoog in euro’s, zou tussen 2020 en 2025 jaarlijks beschikbaar moeten zijn om arme landen te helpen met verduurzaming en het aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering. Het werd al in 2009 op de klimaattop in Kopenhagen toegezegd.

‘Als het niet gehaald wordt, is de klimaattop mislukt’

Dat het niet lijkt te lukken, is tegen de verwachting in. Vorig jaar verscheen, op verzoek van het Verenigd Koninkrijk, een rapport van Canada en Duitsland. Dat rekende erop dat er nog één jaar nodig zou zijn. “We spreken het vertrouwen uit dat het in 2023 zal worden gehaald”, schreven de milieuministers van beide landen in het voorwoord.

De jaarlijkse VN-klimaattop wordt bovendien gehouden in Egypte. Dat land wil optreden als bruggenbouwer tussen Afrika en rijke westerse landen. Het moest dit jaar dus gebeuren.

“Als het opnieuw niet lukt om dit bedrag compleet te krijgen, is de klimaattop zwaar mislukt”, zegt Mohammed Chahim, namens de PvdA lid van de delegatie

van het Europees Parlement in Sharm-el-Sheikh. Chahim houdt wel nog een slag om de arm: het hoogtepunt van de onderhandelingen zit in het slot van de tweede week, als ministers arriveren.

Maar als er echt goed nieuws te melden is, verwacht je dat landen daar ook de toespraak van regeringsleiders voor gebruiken.

Biden krijgt met moeite 1 miljard extra los

Dat gebeurde vorig jaar op de klimaattop in Glasgow wel, maar in Egypte niet. De Europese Unie, die met 23 miljard euro de grootste bijdrage levert, stelde daarmee genoeg te doen. Achterstallige betalers zijn onder andere de VS, Canada en Australië. Maar op de klimaattop houden die landen zich voorlopig stil. “In tegenstelling tot Glasgow worden er hier in Sharm-el-Sheikh weinig harde bedragen genoemd”, zegt Klein.

Biden gaf eerder aan per 2024 11 miljard dollar beschikbaar te willen stellen. Maar het Amerikaanse Congres ging eerder dit jaar slechts akkoord met 1 miljard. “Er wordt nog steeds gezegd dat we voor 2025 op 100 miljard per jaar zouden komen”, zegt professor Maarten van Aalst, adaptatie-expert van de Universiteit Twente en het Rode Kruis. “Maar tot nu toe maken maar een paar landen dat waar.” Ook binnen EU-landen zijn er verschillen. Volgens een rapport van de internationale denktank ODI geeft Nederland, net als Duitsland en de Scandinavische landen meer dan het ‘eerlijke aandeel’ – terwijl bijvoorbeeld Spanje, Portugal, Griekenland en Italië verhoudingsgewijs aanzienlijk minder geven.

Vanaf 2025 meer geld nodig, en meer donoren

In Sharm-el-Sheikh blijkt ook dat rijke landen het liever hebben over de periode vanaf 2025. Maar de puzzel wordt dan eigenlijk nog lastiger: er is dan jaarlijks meer geld nodig en dat zou ook van een grotere groep landen moeten komen.

Wie vanaf 2025 moet gaan betalen is een heet hangijzer, zegt Van Aalst. “Ik denk dat het terecht zou zijn als daarbij naast de historische ook de huidige uitstoot per

persoon zou worden meegewogen.” Dat zou betekenen dat landen als China en Saoedi-Arabië ook moeten meebetalen.

Maar voorlopig is zo’n oplossing nog niet in zicht, zegt Van Aalst. “Die landen zitten formeel in het blok van de ontwikkelingslanden, en eisen dat rijke landen eerst hun eerdere beloften nakomen.”

-nu.nl-