Vrijdag 13 december 2019 – Al vroeg op donderdagochtend stonden bij veel Britse stembureaus lange rijen met kiezers die voor werktijd hun stem wilden uitbrengen. Ze trotseerden duisternis en guur weer in de hoop dat de diepe verdeeldheid in het land kan worden opgelost in het stemhokje.
Verkiezingen VK
Opkomstpercentage uit 2017 lijkt te worden gepasseerd.
Stemlokalen sluiten om 23.00 uur Nederlandse tijd.
Brexit en nationaal zorgstelsel zijn belangrijkste verkiezingsthema’s.
Premier Johnson hoopt een absolute meerderheid te krijgen.
“Dit is de eerste keer ooit dat ik in de rij moest staan om mijn democratische plicht te vervullen”, schreef John Walsh uit Cambridge op Twitter. Uit andere delen van het land kwamen ook berichten over kiezers die op sommige plekken meer dan een half uur op hun beurt moesten wachten.
Het weer was guur, zoals op voorhand al werd gevreesd bij deze zogenoemde ‘winterverkiezingen’, de eerste in bijna honderd jaar in het Verenigd Koninkrijk. Maar de lage temperaturen en slagregens leken de kiezers er niet van te weerhouden een stem uit te brengen die een betekenisvolle invloed kan hebben op hoe de komende tien jaar eruit komen te zien.
Hoewel er nog geen officiële cijfers beschikbaar zijn, leek er halverwege de middag een goede kans te zijn dat het opkomstpercentage uit 2017, 66,4 procent, donderdag voorbij wordt gestreefd.
Premier Boris Johnson maakte zijn opwachting bij een stembureau in het hartje van Londen, vergezeld door zijn hond Dilyn, terwijl zijn grootste rivaal, Labour-leider Jeremy Corbyn, zijn stem uitbracht in Noord-Londen. Jo Swinson, leider van de Liberal Democrats, en Scottish National Party-leider Nicola Sturgeon deden dat in Glasgow. Nigel Farage van de Brexit Party stemde eerder per post.

Terughoudendheid in media op verkiezingsdag
De Britse media worden gedwongen zich in te houden op de verkiezingsdag, een schril contrast met de koortsachtige verslaggeving rond de campagne in de afgelopen vijf weken. Het is in het VK wettelijk verboden tijdens de stembusgang te berichten over hoe mensen zeggen te hebben gestemd.
Op de televisie en radio mag zelfs niet worden gesproken over belangrijke verkiezingsthema’s of opiniepeilingen, totdat de stemlokalen om 23.00 uur (Nederlandse tijd) sluiten en de eerste officiële exitpoll wordt gepubliceerd.
Dat betekende niet dat er geen incidenten te melden waren. Tientallen mensen namen contact op met de media om te klagen over problemen bij het verstrekken van volmachten en stembiljetten voor het stemmen per post. Gemeenten en het Britse postbedrijf Royal Mail wijzen naar elkaar.

Brexit, Brexit, Brexit
De grootste oppositiepartij, Labour, probeerde tijdens de campagne de aandacht te verleggen van de Britse uittreding uit de EU naar het nationale zorgstelsel, de NHS.
Uit gesprekken met Britten op straat blijkt echter dat de Brexit toch het onderwerp is dat de gemoederen het meest bezighoudt. Velen uiten hun frustratie over het feit dat de Britse politici er niet in zijn geslaagd er onderling uit te komen, los van hun persoonlijke standpunt over de uittreding.
Als de Conservatieve Partij van Johnson erin slaagt een parlementaire meerderheid te behalen, waar de meeste peilingen tijdens de campagne op duidden, wil hij nog voor de kerstdagen zijn uittredingsakkoord met Brussel laten goedkeuren door het Lagerhuis. Dan stapt het VK op 31 januari volgend jaar uit de EU.
Daarmee zou de kous echter niet af zijn. Op de uittreding volgt een transitieperiode van een jaar, waarin Johnson een uitgebreid vrijhandelsakkoord met de EU wil bereiken.
Dat is een bijzonder ambitieus plan, zegt Ronald Ranta, universitair hoofddocent Internationale Betrekkingen bij Kingston University in Londen. Het zou niet alleen betekenen dat het VK en de EU het eens moeten worden over hoe de handelsbetrekkingen eruit moeten komen te zien, maar bijvoorbeeld ook dat het extra douanepersoneel dat waarschijnlijk nodig zal zijn binnen een jaar kan worden geworven en opgeleid. “Het is bijzonder onwaarschijnlijk dat dit gaat lukken.”

Kansje voor Labour
Mochten de Conservatieven er niet in slagen een meerderheid te krijgen, dan wordt het moeilijk voor hen om bij de andere partijen genoeg steun te vergaren om een coalitie op te tuigen.
Dat scenario kan in het voordeel van Labour uitpakken De grootste oppositiepartij maakt zelf zeer weinig kans op een meerderheid, maar kan makkelijker bij de Liberal Democrats, de Scottish National Party en andere kleine partijen aankloppen voor een gelegenheidsverbond om de Brexit te stoppen.
Universitair hoofddocent Ranta denkt overigens niet dat deze verkiezingen een definitief antwoord op het Brexit-vraagstuk gaan leveren, ongeacht de uitkomst. “We zitten waarschijnlijk nog een generatie lang opgescheept met de vraag: ‘Gaat het VK er nou uit of niet?'”
-nu.nl-