Baki Alpay (40) staat aan het water en ziet de rookpluimen die boven de bergtoppen omhoog schieten. Blushelikopters vliegen af en aan, ze laten bakken water op de brandende bossen vallen. Onder de bergen ligt het dorpje Icmeler, zo’n 5 kilometer van het centrum van Marmaris. Al dagen komt het vuur daar gevaarlijk dicht bij woonwijken en hotels. Steeds gaat het net goed.

Alpay, die normaal gesproken in Wormerveer woont, helpt de hele zomer mee in het restaurant van zijn neef in het centrum van Marmaris. Hier zag hij donderdagnacht geëvacueerde toeristen radeloos aan wal komen. Ze waren met bootjes geëvacueerd. “Mensen waren in paniek. Ze moesten alle spullen achterlaten, ze hadden alleen hun telefoon en portemonnee bij zich.”

Sindsdien slaapt Alpay elke nacht op het terras van het restaurant, zodat hij een oogje in het zeil kan houden en de brandweer kan waarschuwen als hij het weer ziet branden. “Het vuur kan snel ontstaan. Als het ’s nachts gebeurt, is er niemand die het ziet.” Zorgen zijn er continu over de mensen die in de bergdorpen wonen. “De komende dagen wordt het nog heter, dat belooft weinig goeds. Dit is heel erg voor de natuur en de mensen. Deze branden zijn moeilijk te stoppen.”

Rookwolken

Marmaris is hard getroffen door de bosbranden die Turkije nu al vier dagen teisteren. Er zijn al zeker acht mensen omgekomen door de vuurzee. Grote stukken dennenwoud zijn al volledig afgebrand. Zo nu en dan hangen er dikke, zwarte rookwolken boven de stad waar 30.000 mensen wonen. Erol Parlak zag het vuur bijna de stad in komen. Tussen zijn huis en de bosrand zit maar 100 meter. “400 meter verderop begon het te branden en binnen vijf minuten was het hier, voor mijn huis,” zegt hij geëmotioneerd. “Mensen renden in paniek hun huis uit. Met alle buren zijn we er met emmers water naartoe gegaan, maar het was niet te doen.”

Het liep goed af, maar Parlak slaapt al drie nachten niet. Hij houdt de wacht bij de bosrand. “De bodem smeult nog, het vuur kan zo weer oplaaien. Als het hier overslaat op de huizen, is het een grote ramp.”

Kritiek op de autoriteiten groeit. Er is niet genoeg materiaal om dit soort bosbranden aan te kunnen, is het verwijt. De regering bestrijdt tientallen branden op plekken in het hele land met 45 blushelikopters. Turkije heeft zelf geen blusvliegtuigen, die vele malen effectiever zijn. Rusland, Iran en Oekraïne stuurden een paar vliegtuigen. “Het is niet genoeg,” zucht Parlak. “Bij lange na niet genoeg.”

Zakken thee

President Erdogan bezocht het rampgebied zaterdag. In het regeringsvliegtuig vloog hij over de brandhaarden heen. In Marmaris sprak hij inwoners toe en kondigde hij aan meer geld vrij te maken om de branden te bestrijden. Beelden waarop te zien is dat Erdogan uit een bus zakken thee naar de mensen gooit, zorgden voor woedende reacties op sociale media. Vernederend noemen sommigen het.

“We zoeken naar diegenen die onze bossen hebben afgebrand, en we zullen hun longen verbranden,” zei Erdogan eerder in een speech.

Proregeringsmedia staan bol van speculaties over de oorzaak van de branden. Ze zouden zijn aangestoken, of zelfs een gerichte aanslag op Turkije zijn van de terreurgroep PKK. Serieus bewijs daarvoor is er niet, toch zegt de regering alles in het werk te stellen om de daders te pakken. Experts houden het erop dat de bosbranden het gevolg zijn van langdurige droogte, extreme hitte en aanhoudende wind, zoals ook op andere plekken in de wereld.

Ook Parlak, die nu helpt om brandweerteams van eten en drinken te voorzien, is daarvan overtuigd. “In dit soort weersomstandigheden kan een bosbrand eenvoudig ontstaan,” zegt hij. “Maar dan moet je snel reageren, om ervoor te zorgen dat het zich niet kan verspreiden. Dat is niet gebeurd.”

-Het Parool-