Vrijdag 22 april 2022 – In Nederland hebben we te maken met de grootste vogelgriepuitbraak in jaren. 2,3 miljoen vogels zijn sinds oktober vorig jaar geruimd omdat ze besmet waren. Op een bedrijf in Lunteren was dat afgelopen week nog het lot van bijna 300.000 dieren. Wat zijn de gevolgen van een besmetting? Hoe wordt vogelgriep vastgesteld? En wat gebeurt er vervolgens met het bedrijf en de dieren? NU.nl zet de belangrijkste vragen op een rijtje.

Hoe wordt vogelgriep vastgesteld?

Dat doet de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Bij ziekteverschijnselen bij vogels zijn boeren verplicht om de NVWA in te lichten. Deze doet vervolgens onderzoek op het bedrijf om vast te stellen welke ziekte de kippen hebben. Er worden monsters afgenomen en die worden vervolgens in een laboratorium onderzocht.

Wat gebeurt er vervolgens met de dieren?

Wanneer er sprake is van vogelgriep, moeten alle dieren op het bedrijf worden geruimd. Dat is vastgelegd in Europese wetgeving. Voor de ruiming wordt de financiële waarde van de dieren bepaald door een specialist. Die waarde krijgt een boer door de overheid vergoed. Het geld waarmee dat betaald wordt, wordt door alle Nederlandse pluimveeboeren bij elkaar gespaard in een fonds.

Hoe worden de dieren geruimd en wie moet dat doen?

De boer is bij vogelgriep op zijn bedrijf verantwoordelijk voor het ruimen van zijn dieren. De NVWA helpt daarbij, omdat een boer dit zelf niet kan. Gespecialiseerde bedrijven worden vervolgens door de toezichthouder ingeschakeld om de dieren te ruimen.

Dat wordt gedaan met gas. De stal waar de kippen in zitten wordt eerst luchtdicht gemaakt, waarna de hele stal verduisterd wordt. Ten slotte wordt langzaam CO2 de stal in gespoten, waarna de dieren stikken en dood gaan.

Wat gebeurt er vervolgens met de dode dieren?

Die worden opgehaald door een gespecialiseerd bedrijf en afgevoerd met vrachtwagens. De kadavers worden verwerkt door Rendac, een bedrijf dat gespecialiseerd is in het verwerken van dode dieren. Daar worden de dieren volgens de NVWA verbrand.

De stal waar de dieren in zaten, moet eerst een aantal weken dicht blijven om te ontsmetten. Pas daarna mag de boer erin om de boel schoon te maken en om de overgebleven mest op te ruimen. Ook de eieren van de besmette dieren moeten worden vernietigd.

Wat zijn de gevolgen van een ruiming voor de boer?

Voor een boer is de schade groot, omdat het vaak lang duurt voordat er weer nieuwe kippen in de stal komen. Bij vleeskuikens valt dat vaak nog mee. Bart-Jan Oplaat, voorzitter van de Nederlandse Vakbond Pluimveehouders, vertelt dat een boer zijn stal vaak na dertig dagen alweer vol kan hebben. Bij legkippen is het anders. “Voordat een boer weer aan het werk is, kan er zo een half jaar voorbijgaan, doordat het een flinke tijd kan duren voordat aan nieuwe kippen gekomen kan worden.”

Dat kan grote financiële gevolgen hebben voor een boer, vertelt hij. “Behalve de dagwaarde van je kippen van voor het ruimen, krijg je als boer niets vergoed. Ook verzekeren boeren zich vaak niet tegen het stilvallen van het bedrijf, want dat kost veel geld. Voor veel boeren is de financiële klap dan ook enorm.”

Wat gebeurt er met andere boeren in de omgeving?

Voor boeren in de omgeving kan vogelgriep bij de buurman grote gevolgen hebben. Zo werden afgelopen week vijf bedrijven in de omgeving van de 280.000 kippen tellende boerderij geruimd. “Voor hen is het vaak nog vreselijker dan voor de boer van wie de kippen ziek zijn. Je brengt gezonde kippen in slaap, dat is verschrikkelijk”, vertelt Oplaat.

Toch is er ook wat voor te zeggen om dieren uit voorzorg te ruimen, zegt hij. “Je wil koste wat kost voorkomen dat je als boer vogelgriep krijgt op je bedrijf. De huidige situatie voelt voor veel ondernemers als roulette. Iedereen is bang dat het op zijn bedrijf raak is.”

-nu.nl-