Vrijdag 20 mei 2022 – Miljoenen zonnepanelen en windmolens komen erbij. Voordeel: ze stoten geen co2 uit. Maar enorm nadeel: je kan de zon en wind niet aan- of uitzetten. Vandaag kan er te veel stroom zijn, en morgen juist te weinig. Een oplossing: stroomvretende fabrieken, tegen betaling, harder of zachter laten draaien. En daar krijgen ze soms honderdduizenden euro’s per jaar voor.

Neem zondag 6 maart. De zon scheen volop en aan de kust waaide het ook nog behoorlijk. Ideale omstandigheden om bakken groene stroom op te wekken. Maar ja, het was ook een zondag, een dag waarop veel minder energie wordt verbruikt. Er was dus teveel stroom. Op dat moment gingen automatisch de elektrische boilers bij de papierfabriek in Eerbeek draaien. Waardoor het overschot aan stroom toch nog gebruikt werd.

Het omgekeerde gebeurt ook. Op 5 mei waaide het amper. Er was even te weinig stroom. Bij chloorfabriek Nobian in Rotterdam werd de productie direct verlaagd. Energiebedrijf Vattenfall en netbeheerder Tennet mochten de knop tijdelijk iets terugdraaien in de chloorfabriek.

Dat automatische aan- en uitzetten van de machines regelt onder andere de Nederlandse startup Sympower. “Wij spreken met fabrieken af dat we de

controle krijgen over hun processen”, zegt Sympower-oprichter Simon Bushell. “Daar betalen we die bedrijven voor.”

‘Tien- tot honderdduizenden euro’s per jaar’

Bedrijven krijgen ‘tien- tot honderdduizenden euro’s per jaar’ als ze soms even het productieproces deels laten stilzetten. Meestal liggen de machines een kwartiertje, hooguit een halfuur, stil. En dat kan probleemloos, legt Bushell uit. “Vergelijk het met je verwarming thuis. Als je die uitzet, is het ook niet meteen koud. Zo werkt dat bij veel productieprocessen ook.”

Zo kunnen ook grote koelhuizen, waarin het constant 7 graden is, best een kwartiertje uit. Waarna het hooguit 7,5 graad wordt. Of neem de lampen in een kas. Voor de paprika’s en tomaten is een kwartiertje zonder licht geen probleem.

Kwartiertje is uitkomst

Maar dat kwartiertje kan voor het stroomnet een uitkomst zijn. Het stroomnet moet namelijk constant in balans zijn. Het aanbod van stroom moet even groot zijn als de vraag naar stroom, alleen dan functioneert een stroomnet. Normaal gesproken zou bij een acuut stroomtekort snel een gascentrale worden aangezwengeld. Maar als fabrieken hun stroomvraag kortstondig terugschroeven, hoeft dat niet meer.

Bovendien ontstaat bij zon- en windenergie dus ook een heel nieuw probleem voor netbeheerders: dat het net opeens wordt overspoelt met teveel stroom. Tot voorkort was dat ondenkbaar, want dan vroeg de netbeheerder gewoon aan de energiecentrales om even wat minder stroom op te wekken.

Die vraag kunnen netbeheerders uiteraard niet stellen aan de weergoden, daarom zullen ze iets anders moeten met die overtollige stroom. Bijvoorbeeld opslaan in accu’s of zorgen dat afnemers snel meer stroom gaan gebruiken.

Bereid om te betalen

Daarom zijn netbeheerders bereid om te betalen voor het tijdelijk af- of opschakelen van fabrieken. “Dat kan inderdaad helpen als er een tekort of overschot aan stroom is,” zegt Hans Grünfeld, van de VEMW, de club van industriële grootverbruikers. “Maar bedrijven zijn ook huiverig om de controle over hun machines over te dragen.”

Niet elk bedrijf wil dan ook mee doen. Bushell keek deze week met een grote glimlach naar de plannen van de Europese Commissie. Die wil dat er miljoenen zonnepanelen en windmolens bijkomen. Dat zal zorgen voor nog meer pieken en dalen van de stroomproductie. “Voor ons is dat een kans,” zegt Bushell.

‘Bedrijf verdubbeld’

Zijn bedrijf groeit hard. Het personeelsbestand verdubbelde het afgelopen jaar, naar negentig werknemers. Wat die fabrieken in het groot doen – hun machines tijdelijk uitzetten – kunnen consumenten in het klein natuurlijk ook, bijvoorbeeld met hun koelkast. Dat is hoe Bushell oorspronkelijk ook met zijn idee begon.

Maar de financiële prikkel bleek te gering, “Consumenten konden er hooguit 100 euro per jaar mee verdienen.” Bovendien: “Eén fabriek die klant is, staat qua stroomvermogen gelijk aan duizenden huishoudens. Dat zet meer zoden aan de dijk.

Miljoen warmtepompen

Toch sluit Bushell niet uit dat zijn bedrijf ooit weer de consumentenmarkt instapt. Zeker nu meer mensen overstappen op een elektrische warmtepomp.

“Als we een miljoen warmtepompen kunnen koppelen en bijvoorbeeld tegen betaling de temperatuur een halve graad harder of zachter mogen zetten, dan kan dat zin hebben. Tot die tijd zoekt hij naar stroomslurpende bedrijven waar hij de knoppen mag overnemen.

-rtlnieuws.nl-