Donderdag 23 juni 2022 – De Oekraïense omroep UA:PBC wil opnieuw praten over de organisatie van het Songfestival. Oekraïne, dat het festijn dit jaar won, kreeg onlangs te horen dat het vanwege de oorlog geen gastland mag zijn. Het Verenigd Koninkrijk wordt genoemd als tweede optie, al vindt de Britse premier Boris Johnson het onzin dat het evenement niet gewoon kan plaatsvinden in Kyiv. Maar het Songfestival zet je niet in een maand op: dit is waarom het onmogelijk is voor Oekraïne om het festijn te organiseren.

Op dit moment wordt er gevochten in het Donetsbekken en zelfs in de relatief veilige hoofdstad Kyiv vonden begin deze maand nog meerdere explosies plaats. Het is op dit moment niet te zeggen of er in mei 2023 sprake is van een staakt-het-vuren of een einde aan de oorlog. En dat maakt de European Broadcasting Union (EBU) onzeker.

De organisatie achter het Songfestival besloot daarom vorige week het evenement officieel niet te laten plaatsvinden in Oekraïne, het land dat dit jaar met Kalush Orchestra won. Gesprekken met de BBC (de nummer 2, met Sam Ryder) zijn inmiddels gestart.

Oekraïne wil heel graag. Nadat de EBU de aankondiging deed, reageerde omroep UA:PBC fel. “We eisen dat dit besluit wordt gewijzigd, omdat we denken dat we alle toezeggingen kunnen nakomen, zoals we ook herhaaldelijk hebben aangetoond aan de EBU.” Het land denkt dat het een “sterk signaal” naar de wereld is als ze het evenement toch mogen houden in eigen land.

Maar zelfs als de oorlog vandaag nog zou eindigen zijn er veel hobbels te nemen. Een groot deel van het land ligt in puin en het herstel zal maanden of zelfs jaren duren. In die tijd moet er dan ook nog worden gewerkt aan een geschikte ruimte voor het evenement, hotelkamers voor deelnemers, pers en publiek en moet de veiligheid van iedereen worden gewaarborgd.

Daar komt bij dat het organiseren van het Songfestival erg veel geld kost: Rotterdam moest 22 miljoen van de in totaal 50 miljoen euro zelf ophoesten. Dat geld kan in Oekraïense steden nu beter worden besteed.

‘Ik geloof dat ze het kunnen’

Johnson kijkt er anders naar. De premier van het VK, het land dat nu de grootste kans maakt om het Songfestival te organiseren, zei afgelopen weekend na een bezoek aan Kyiv dat Oekraïne een kans verdient. “Ik geloof dat ze het kunnen en ik geloof ook dat ze het moeten kunnen. Kyiv of een andere veilige stad in Oekraïne is een prachtige plek voor het Songfestival.”

Daarmee is meteen duidelijk dat Johnson geen idee heeft van het planningsschema. Laten we Nederland als voorbeeld nemen, dat het Songfestival mocht organiseren na de winst van Duncan Laurence in 2019. Al in mei en juni 2019 boden diverse Nederlandse steden zich aan voor de organisatie. In juli boden vijf steden een zogeheten bidbook aan, waarin wordt uitgelegd hoe een stad het evenement wil organiseren. In augustus werd uiteindelijk bekend dat Rotterdam zou gaan organiseren.

“Je bent de hele zomer bezig met praktische dingen en er is nu al een maand verloren gegaan”, zegt Sietse Bakker in gesprek met NU.nl. In 2021 was hij de

executive producer van het Songfestival. “Al in die eerste weken ben je bezig: wie hebben we nodig? Waar gaan we het doen? En hoe gaan we dat financieren?”

Hotels, evenementencomplex en een EuroVillage

Een stad moet minstens tienduizend plekken voor publiek bieden, een handige locatie hebben ten opzichte van een vliegveld en voldoende hotelcapaciteit voor zo’n tweeduizend delegatieleden, vijftienhonderd journalisten en tienduizenden fans. Zelfs bij de uitgekledere versies van 2021 en 2022 vanwege corona waren er nog honderden delegatieleden en journalisten aanwezig.

Daarnaast moet een stad een voorstel indienen om de bewoners zo veel mogelijk bij de festiviteiten te betrekken. Er moet ruimte zijn voor een EuroVillage, waar dagelijks evenementen worden georganiseerd, en door de stad moeten EuroClubs worden geopend.

In Oekraïne zouden er gesprekken hebben plaatsgevonden met in ieder geval drie steden: Kyiv, Lviv en Zakarpattia. Van een officieel bidbook lijkt nog geen sprake. Dat terwijl de organiserende omroep en de EBU wel enkele weken nodig hebben om dat te controleren: in Nederland werden de bidbooks op 10 juli gepresenteerd, terwijl pas op 30 augustus bekendgemaakt werd dat Rotterdam de organisatie op zich zou nemen.

“Pas vanaf het moment dat de stad vaststaat, kun je de opzet vast gaan leggen. Dan is duidelijk wat je nodig hebt voor de televisie-uitzendingen op de locatie, kun je gaan plannen en financiële afspraken vastleggen. Begin september waren er vanuit de omroep al dagelijks twintig mensen aan de slag en bij de gemeente werkten ze toen ook al keihard”, aldus Bakker, die in het internationale bestuur van de EBU zit.

Oekraïne verdient het

De finale van het Songfestival vond in Rotterdam op 22 mei 2021 plaats, maar 41 dagen daarvoor werd al begonnen met de opbouw in Ahoy. Dat is niet zomaar: lampen, schermen en microfoons moeten worden geïnstalleerd en ingeplugd en dat kost tijd. Daarbij komt nog eens dat de repetities al twee weken voor de finale van start gaan.

Oekraïne is de winnaar van het Songfestival en verdient het volgens velen dus ook het evenement te organiseren. Maar het is gewoon geen reële optie. Een mogelijkheid waarbij de omroep wordt betrokken bij de organisatie in een ander land is een stuk haalbaarder.

“Het zou een mooie oplossing zijn en de BBC staat daarvoor open. Wellicht met een Oekraïense presentator, of Oekraïners die in het Verenigd Koninkrijk wonen. De Oekraïense organisatie moet nu omschakelen: wat kan er wel? Dan gaan we met z’n allen recht doen aan de overwinning van Kalush Orchestra.”

-nu.nl-