Woensdag 29 juni 2022 – De laatste grote Oekraïense stad in Luhansk is gevallen. Een mijlpaal voor Rusland, dat na 125 dagen oorlog dichter bij het doel kruipt om het zogenoemde Donetsbekken te veroveren. Militaire experts vermoeden dat er in dat geval een aanvalspauze volgt. In die periode komt een allesbepalend besluit over het vervolg óf einde van de oorlog, leggen zij uit in gesprek met NU.nl.

De verovering van Severodonetsk was er één van de lange adem, beamen militaire experts Rob de Wijk (Universiteit Leiden) en Han Bouwmeester (Nederlandse Defensie Academie). Het toont gelijkenissen met de inname van Mariupol: een kapotgeschoten stad die tot op het laatste moment werd verdedigd door Oekraïners die zich verschansten in een fabriek.

Het grote verschil: de fabriek in Mariupol had een ondergronds tunnelnetwerk waarin de soldaten relatief ongeschonden maandenlang het artillerievuur konden doorstaan. De soldaten in Severodonetsk werden dit weekend gedwongen om zich na enkele weken terug te trekken, nadat de Russen elke schuilplaats met de grond gelijk hadden gemaakt.

‘Rusland krijgt uiteindelijk hele Donetsbekken in bezit’

Beide militaire experts achten het waarschijnlijk dat Rusland het hele Donetsbekken in handen zal krijgen. Daarvoor wijzen ze simpelweg op de militaire overmacht van Rusland. Voor elke granaat die Oekraïne kan afvuren, kunnen de Russen er met gemak tien terugschieten.

“Het zal een uitputtingsoorlog worden, over lange tijd met veel slachtoffers. Rusland maakt alles plat tot er niets meer te verdedigen valt”, zegt Bouwmeester.

Hoewel Oekraïne met een tekort aan wapens en munitie kampt, kent ook het Russische leger problemen. Zo heerst er binnen het Kremlin grote ontevredenheid over de voortgang van de invasie; vandaar dat de Russische legertop deze maand opnieuw op de schop werd genomen.

Vredesonderhandelingen moeten welkome adempauze worden

Een adempauze in de vorm van vredesonderhandelingen komt beide partijen dan ook goed uit én lijkt waarschijnlijk, denken Bouwmeester en De Wijk. Kyiv hintte eerder op nieuwe besprekingen eind augustus. “Oekraïne kan dan op adem komen en nieuwe wapens krijgen. Rusland kan de wonden likken en hergroeperen”, legt De Wijk uit.

Bouwmeester ziet de pauze als een moment van “bezinning”. Het is volgens hem hét moment waarin het eventuele vervolg of einde van de oorlog bepaald wordt.

Hij wijst op het gebied dat Poetin tegen die tijd in handen heeft. “Het gaat om 70 procent van Novorossiya (Nieuw-Rusland, een gebied dat historisch een tijdlang onder controle van Rusland stond, red.). Het is een mooi verhaal voor Poetin naar de eigen bevolking, een moment waarop hij kan zeggen: ‘Kijk eens wat ik voor elkaar heb gekregen'”.

Een groot offensief van Rusland na de vredesbesprekingen om grote delen in Noord- en West-Oekraïne (opnieuw) in handen te krijgen, sluit Bouwmeester uit. Een patstelling is volgens hem waarschijnlijker, mede door de westerse wapenleveringen. “Steden als Kharkiv en Odesa veroveren, lijkt niet haalbaar. Het Kremlin heeft ook door dat de strijd in het Donetsbekken heel moeizaam gaat.”

Grote vraagtekens: onberekenbare Poetin en concessies van Zelensky

De Wijk verwacht dat Rusland na de ‘aanvalspauze’ stug door zal gaan met de vernietiging van Oekraïne. “Uiteindelijk legt Kyiv het af. De wapenleveringen zijn te gering én te laat.”

“Oekraïne werkt momenteel bovendien met zeer oude Sovjet-systemen”, vervolgt de hoogleraar. “Die moeten straks allemaal vervangen worden, omdat de desbetreffende munitie niet meer gemaakt wordt. Maar het vervangen van álle systemen kan helemaal niet. De leveringen zijn te klein en de beloofde wapens zijn er nog niet eens.”

Ten slotte verwacht De Wijk dat Zelensky tijdens de onderhandelingen niet voldoende terrein zal willen opgeven om de oorlog te beëindigen. Bouwmeester sluit dat niet uit. Hij wijst op een interview van Nieuwsuur met Zelensky. “In dat gesprek zei hij dat hij terug wilde naar de situatie van vóór de invasie. Hij houdt rekening met het scenario waarin de Krim en het Donetsbekken in Russische handen blijven. De vraag is nu: gaat hij concessies doen en hoeveel Rusland wil Poetin er bij hebben?”

-nu.nl-