Na het Voice-schandaal boog Nederland zich afgelopen jaar over seksueel grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer. Maar wat we vergaten, is dat seksueel misbruik veel vaker binnen families en gezinnen voorkomt. We moeten kijken naar het misbruik dat de grootste ravage aanricht, vindt directeur van Centrum Seksueel Geweld Iva Bicanic. Bicanic wilde NU.nl wel te woord staan over 2022, maar niet zonder eerst het zwaartepunt van het gesprek te verleggen.
Maar situaties zoals The Voice zie ik als de buitengrens van seksueel misbruik. Waarom is het belangrijker om te praten over seksueel misbruik binnen families en gezinnen? “Omdat het meeste seksueel misbruik zich thuis afspeelt onder familieleden. Het klinkt gek, maar plegers zijn meestal gewone mensen”. Ze voelden zich niet gezien toen het gebeurde, en ook niet als ze later volwassen zijn.
“Misbruik duurt langer als de afstand tussen de pleger en het slachtoffer kleiner is, blijkt uit onderzoek. Ook blijft het misbruik langer verborgen binnen familiekringen”. Omdat het vaak onbesproken blijft, worden de gevolgen ervan niet behandeld. Het is veel makkelijker om naar andere vormen van seksueel misbruik te kijken, zoals op de werkvloer. Daar zit wel een risico aan, namelijk dat de aandacht verslapt van de meest verwoestende vorm van misbruik. “Misbruik op de werkvloer zoals bij The Voice is ook erg, laat dat duidelijk zijn. Er zijn geen gradaties van leed”.
Niemand lijkt belang te hebben bij openheid over dit soort seksueel misbruik. Slachtoffers denken er liever niet aan, laat staan dat ze er makkelijk over praten. Dat is victim blaming en zorgt ervoor dat mensen wel twee keer nadenken voordat ze ermee naar buiten komen. Plegers rekenen we af op hun hele persoon en niet op hun gedrag. Daarmee houden we in stand dat ook zij niet gaan praten. Het heeft gevolgen voor iedereen als het uitkomt. Het ‘goede’ nieuws is dat er wel degelijk perspectief is voor slachtoffers als ze erover praten. In Nederland zijn we best goed in traumatherapie, zoals Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR) en cognitieve gedragstherapie. Ook voor plegers is therapie trouwens vaak effectief.
“Wat we nu doen, ons laten afleiden, helpt in ieder geval niet. Het zou heel goed zijn als we onze eigen afweer voor dit type misbruik de baas worden. Termen als ‘seksueel grensoverschrijdend gedrag’ halen de lading eraf. Diegene misbruikt zijn of haar macht of positie, om dat seksuele te kunnen doen”. “Ik voel de urgentie niet bij ‘een stijgend aantal meldingen’ van slachtoffers. Praat liever over levens, mensen die hebben besloten om hulp te zoeken”.
“Mensen denken nog steeds dat een verkrachting meestal gebeurt door een man in de bosjes. Dat kan weer een onveilige situatie creëren voor degene die dan kind is”. Toch zijn de wachtlijsten voor therapie afgelopen jaar niet korter geworden en ons taalgebruik is ook niet veranderd. Ik doe dit werk al dertig jaar en er is nog nooit zoveel aandacht geweest voor seksueel misbruik als in 2022. Ik ben blij dat mensen zich met het onderwerp verbinden. Er zijn plannen en protocollen opgetuigd en er is zelfs een regeringscommissaris grensoverschrijdend gedrag. Maar het grootste probleem met betrekking tot misbruik zijn we nog steeds zelf. De grootste opgave voor mensen is om vervolgens te beseffen dat seksueel misbruik dichtbij is.
-nu.nl-