De Trio- en Wajana volkeren beschikken nu over een eigen handboek waarin de dorpsregels van Zuid-Suriname zijn vervat. Gisteren werd het handboek: ‘De Interactie tussen de Trio- en Wajana inheemse gemeenschappen in Zuid-Suriname en de publieke en private stakeholders’ gepresenteerd en overhandigd aan diverse organisaties en instanties.
Dit handboek is geproduceerd om het voortbestaan van de gemeenschap aldaar te garanderen en om te zorgen dat de gemeenschap een goed leven blijft hebben, liet granman Jimmy Toeroemang weten.

Wij zijn inheemsen van het zuiden en geen dieren die daar wonen. Wij zijn ook mensen met verstand, zegt de granman, vandaar dat er een handboek is geschreven om de mensen te laten weten wat de regels zijn wanneer ze de dorpen en gemeenschappen betreden.
Hij gaf aan dat de voorouders nooit hun regels die gelden in een gemeenschap op schrift hebben gezet. Dit is eindelijk tot stand gekomen in samenwerking met de Organisatie voor Inheemse Groepen in Suriname en Conservation International Suriname.

Josien Tokoe van de OIS, zegt dat de inheemsen niet wachten op de overheid om haar leefregels op papier te zetten. Ze hebben daarom zelf het initiatief genomen met ondersteuning van CIS. Feit is dat er regeringen op regeringen komen, dat ze veel beloven en er niets gebeurt, zegt ze.

Hoe het begon

In januari 2020 is CIS in samenwerking met de OIS het driejarig EU-project ‘Trio and Wajana Indigenous Community Empowerment’ gestart. Dit project heeft als hoofddoel capaciteitsversterking van de Trio en Wajana gemeenschappen in Zuid-Suriname in het onderhandelen met publieke en private sectoren om hun sociale en economische rechten te beschermen.

Om de gemeenschapen te verenigen is Stichting Trijana opgericht. Elk dorp heeft één vertegenwoordiger in deze stichting. Een van de projectactiviteiten is het ontwikkelen van een ‘Code of Conduct’ handboek voor de Trio en Wajana gemeenschappen. In dit handboek zijn dorpsregels opgenomen per Trio en Wajana dorp.
Het handboek moet als handleiding dienen voor de Trio en Wajana gemeenschappen en buitenstaanders om met elkaar duidelijke, heldere en gestructureerde communicatie te voeren, die zullen resulteren in onder andere scherper samenwerkingsverbanden, leiderschap op lokaal en nationaal niveau en ook over het belang van natuurlijk en cultureel erfgoed.