Ik zal het kort houden, omdat ik mij richt op de wijziging van de begroting aan de hand van de concrete voorstellen naar voren gebracht door uw geacht college. Ik benadruk dat de begroting voldoet aan de eisen van rechtmatigheid, ordelijkheid en controleerbaarheid en gericht is op efficiëntie.  En ik herhaal dat het opnemen van programma’s en/of activiteiten waarvan we nu al weten dat er geen middelen geautoriseerd zullen worden, niet anders gekwalificeerd kan worden als GEPLANDE ONDERREALISATIE.

Ten aanzien van ons Jeugdbeleid wens ik te weten welke plannen de regering heeft met onze jongeren. Het Directoraat Jeugdzaken zal gelet op haar doelgroep (0-30 jaar) zich voornamelijk richten op het gebied van preventie, begeleiding, bescherming, rehabilitatie en participatie van de jeugd. Het  directoraat Jeugdzaken heeft als prioriteit gesteld het rehabiliteren van risicogroepen onder jeugdigen. Onder risicogroepen wordt onder andere verstaan jeugdigen die vroegtijdig de school hebben Verlaten drop-outs), tienermoeders, jongeren die dreigen te ontsporen en jongeren die in aanraking zijn gekomen met justitie. Voorzitter ik pleit vooral voor de groep tienermoeders en ook tienervaders die nog studeren en ook zij die de school hebben verlaten. “Het is gebleken dat voor de schooljaren 2010 tot heden veel tienermoeders zich hebben aangemeld om teruggeplaatst te worden op school. Hiermee kan gesteld worden dat de motivatie nog aanwezig is. Ik vraag aan de regering om in te spelen op deze motivatie. Op basis hiervan pleit dat het bedrag van Code 3704 versterking en begeleiding risico jongeren van SRD 500.000 opgetrokken wordt.

Ten aanzien van het Ministerie van TCT is 95% van de exploitatiekosten bestemd voor de uitbetaling van declaraties van de bus- en boothouders en voor de uitbreiding van de bus- en boot trajecten. Er is aangegeven dat de exploitatie kosten van de bussen en boten aangepast zullen worden met 20%. Ik denk vooral aan de Benzinecompensatie, Vanwege de steeds stijgende brandstofprijzen is compensatie aan de contracthouders op zijn plaats. Het stemt mij goed te vernemen dat de benzine compensatie van December en januari van de week zal worden overgemaakt.

De noodzaak is aanwezig om het binnenland te ontsluiten voor wat betreft het Openbaar Vervoer, vooral in de gebieden waar de PLO geen passagierstransport aanbiedt. Goed te vernemen dat de bushouders verbonden aan de PLO die in actie waren, vanaf morgen weer normaal zullen rijden na een onderhoud met de Vice president.

Het ligt ook in de planning van het Ministerie om nieuwe NVB-trajecten uit te zetten en in gebruik te nemen vanuit een drietal centrale plaatsen in het district Wanica. Dit om de ressorten van dit district met elkaar te verbinden vanuit: Lelydorp, Nieuwe Grond en Kwatta (Derde Rijweg). De resterende 5% van deze post zal worden besteed aan huisvestings-, kantoor-, medische en overige kosten, verder zullen uitbreiding van de boottrajecten in het binnenland.

Er is een bedrag van SRD 105 miljoen geraamd voor NVB. Voorzitter dit bedrag zal niet voldoende zijn. Daarom pleit ik voor een concrete verhoging voor NVB, een bedrag van SRD 180 miljoen. Zodat de NVB ondanks de koers en prijsstijgingen operationeel kan blijven.

Voorzitter de Minister van Onderwijs is niet ingegaan op enkele zaken en wens ze weer onder de aandacht van de Minister te brengen. Voorzitter we hebben in 2022 de begroting goedgekeurd, waarbij was aangegeven dat voor de opknapping van de scholen die getroffen waren door de overstroming in Brokopondo een bedrag van 20 miljoen was opgenomen. Mag ik van de Minister weten hoeveel en welke scholen tot nu toe zijn opgeknapt.

Ik heb ook de reactive van de Minister gemist ten aanzien van het beleid van het Ministerie dat gericht is op het verminderen van pesten op school. Onze leerlingen moeten bewust gemaakt worden dat pesten niet goed is. De kinderen worden gepest om hun haar, huidskleur, kleding en soms ook om hun taal. Dan denk ik aan de leerlingen die tot de 6e klas, nou leerjaar 8 in het binnenland op school zitten en daarna naar de stad komen om verder te studeren. Dan hebben ze een taal barrière, moeten ze wennen aan een nieuwe omgeving en leefstijl, dan worden ze daarbovenop ook nog gepest. Anderzijds zijn e rook leerkrachten die leerlingen pesten. De goede niet nagesproken. Leerlingen worden gezet in de dome rij, gewoon omdat ze iets wat meer tijd nodig hebben om hun leerstof te begrijpen. Anderen zullen niets bereiken wordt hen gezegd. Voorzitter ook ik was traag op de GLO school. Maar vandaag sta ik hier door de steun van mijn leerkrachten toen, me ouders en me eigen inzet. Pesten heeft negatieve gevolgen voor de mentale gezondheid van studenten. Het kan zodanig uit de hand lopen in bepaalde gevallen dat zelfs het plegen van zelfmoord niet uitblijft. Ik vraag concrete dat de Minister eraan werkt om meer maatschappelijke werkers te plaatsen op elke school, zodat zij zich vooral gericht op dit onderwerp kunnen inzetten.

Ten aanzien van het Ministerie van ROS wens ik van de Minister te weten hoe het staat met het vuilzakken project?

Ook vraag ik voor de bewoners van Brokopondo die 25 % van hun compensatie hebben gehad wanneer zij de resterende 75 % kunnen verwachten. En ook de ondernemers van Brokopondo moeten nog uitbetaald worden. Ik kijk uit naar de beantwoording van de regering hieromtrent.

Vorig jaar waren grote delen van de overige districten ondergelopen door de gevolgen van hevige neerslag. Er werd werk van gemaakt om de kanalen in de diverse buurten op te schonen. Wat ik heel erg vind voorzitter is om te vernemen dat de ondernemers die zich hebben ingezet om de kanalen op te schonen tot heden nog niet zijn uitbetaald. De achterstallige betalingen voor de verrichte werkzaamheden van de ondernemers bedraagt in total ongeveer 33 miljoen. Regering betaalt u de ondernemers.

In dezelfde lijn heeft Ook het Ministerie van GBB achterstallige betalingen aan diverse leveranciers. Een bedrag van ongeveer 95 miljoen. Dit bedrag is goedgekeurd bij RVM. Maar de middelen zijn niet vrijgemaakt door het Ministerie van Financiën.

Ik vraag dat deze achterstanden worden ingehaald na goedkeuring van deze begroting.

Ter afsluiting wens ik geïnformeerd te worden door de regering over het volgende:

Heeft de staat ooit percelen aangekocht? Zo ja,

Met welk doel zijn die aangekocht?

Wat hebben ze gekost?

Kan de Minister van GBB de data hiervan met uw geacht college delen?

Dat was mijn bijdrage in de 2de ronde. Ik kijk niet alleen uit naar de beantwoording van de regering, maar ook naar de gewijzigde begroting 2023.

Tot slot bid ik god die de bron is van alle wijsheid om de regering en ons als vertegenwoordigers van het volk verder te leiden in deze dagen. Moge wij ons ambt uitoefenen in alle wijsheid en dat wij 1 doel voor ogen hebben: het welzijn van de bevolking blijven bevorderen.

Dank u voorzitter.