Zeven klimaatactivisten van Extinction Rebellion zijn woensdag veroordeeld tot een taakstraf. Zij werden door de rechtbank in Den Haag schuldig bevonden aan opruiing. Ze riepen via sociale media mensen op mee te doen aan een blokkade van de A12 op 28 januari. De rechtbank bepaalde ook de klimaatactivisten een schadevergoeding moeten betalen. Twee verdachten hadden tijdens de blokkade teksten op de tunnelwanden gespoten.

De rechtbank bepaalde ook dat de klimaatactivisten een schadevergoeding moeten betalen. Daarvoor had de gemeente Den Haag een verzoek ingediend. Twee verdachten hadden tijdens de blokkade teksten op de tunnelwanden gespoten.

Volgens het Openbaar Ministerie (OM) was de weg blokkeren gevaarlijk en strafbaar. Daarom ziet justitie de oproep om mee te doen als opruiing. De acht aangehouden activisten waren volgens het OM het actiefst en invloedrijkst. De klimaatactivisten werden al voor de blokkade opgepakt. Zij werden snel vrijgelaten, maar kregen wel een gebiedsverbod.

Wat is opruiing?

Er wordt van opruiing gesproken als iemand anderen aanmoedigt om iets strafbaars te doen. Justitie hoeft niet te bewijzen dat iemand daadwerkelijk strafbare feiten heeft gepleegd als gevolg van iemands uitingen. Er is dus een groot grijs gebied. Een rechter kijkt daarom altijd goed naar de context waarin mogelijke opruiing plaatsvindt.

Uitspraak is uitzonderlijk

De uitspraak van de rechtbank is volgens strafrechtadvocaat Willem Jebbink “zeer uitzonderlijk.” “Het is nog nooit eerder in Nederland gebeurd dat oproepen tot demonstratie als opruiing wordt gezien en dat op basis daarvan een veroordeling plaatsvindt.”

We hebben in Nederland demonstratierecht. Volgens Jebbink wordt het blokkeren van een weg internationaal aanvaard als acceptabele manier van protesteren. Bovendien ging het volgens hem om een oproep tot een vreedzaam protest.

“De uitspraak maakt toekomstige demonstraties ingewikkeld”, zegt Jebbink. “Blijkbaar kan het oproepen tot demonstraties worden gezien als opruiing en dan krijg je ineens een strafblad.”

XR laat na de uitspraak van de rechter meteen weten in hoger beroep te gaan. “Deze uitspraak is een ondermijning van de democratische rechtsstaat”, zegt Jebbink. De klimaatactiegroep staat nog steeds achter het standpunt dat het blokkeren van een weg voor een vreedzame demonstratie toegestaan is volgens het Europees Hof voor de Rechten van de Mens.

Kritiek op vroege aanhoudingen

De rechtbank oordeelde eerder dat het gebiedsverbod voor drie van de acht klimaatactivisten onterecht was. Bij de andere vijf was het wel terecht, maar verlengde het OM dit verbod vervolgens ten onrechte. Volgens de rechter was dat buitenproportioneel. Het mensenrechtencollege oordeelde een paar dagen na de aanhouding van de klimaatactivisten dat hierdoor het demonstratierecht in Nederland “ernstig onder druk” staat.

-nu.nl-