Colombia wil vaart maken met het bergen van het eeuwenoude scheepswrak San José dat voor de kust van het schiereiland Baru, ten zuiden van Cartagena, gezonken is. President Petro wil dat het Spaanse galjoen nog voor het einde van zijn termijn boven water wordt gehaald.

Hij hoopt daarmee de lading goud, juwelen, kanonnen en serviesgoed veilig te stellen. De waarde van de lading ligt vandaag de dag vermoedelijk tussen de 3,5 en 18 miljard euro.

De ambtstermijn van Petro loopt in 2026 af. Het boven water halen van het 300 jaar geleden gezonken schip “is een van de prioriteiten van zijn regering”, zegt minister Correa van Cultuur tegen persbureau Bloomberg. Volgens het persbureau maakt Colombia nu haast, onder meer omdat een Amerikaans bergingsbedrijf claimt het wrak als eerste te hebben gevonden en de helft van de lading eist.

Om het schip, dat in 1708 door de Britten tot zinken werd gebracht, weer aan de oppervlakte te krijgen heeft de president de opdracht gegeven om een publiek-privaat partnerschap op te richten. Lukt dat niet dan zou een private partij de opdracht moeten krijgen. Het wrak ligt op zo’n 200 meter diepte.

Heilige graal scheepvaartarcheologie

Het wrak van de San José wordt, gezien de waarde van de lading, ook wel de heilige graal van de scheepvaartarcheologie genoemd. Het was het vlaggenschip van een Spaanse vloot die in 1708 met drie marine- en veertien koopvaardijschepen van Panama naar Cartagena voer.

In Europa woedde oorlog en de Britten wilden voorkomen dat Spaanse schepen de oceaan overstaken om met goud en zilver de Spaanse oorlogsvoering te financieren. Op 8 juni kwam het tot een confrontatie bij Barú, een schiereiland bij Cartagena. In dat gevecht ontplofte de kruitkamer van de San José. Slechts 11 van de 600 bemanningsleden werden gered.

Strijd om rechten

Colombia heeft meermaals gezegd een museum op te willen richten om de inhoud en het wrak tentoon te stellen. “Dit erfgoed behoort toe aan alle Colombianen”, zei oud-president Santos in 2015.

Maar over de vindplaats en wie er recht heeft op de lading wordt al decennialang een juridische strijd gevoerd. Het Amerikaanse bergingsbedrijf Sea Search Armada zegt dat het het wrak al begin jaren 80 heeft gelokaliseerd en de coördinaten aan Colombia heeft gegeven in ruil voor de helft van de waarde van de lading.

Volgens Colombia heeft de marine van Colombia het wrak in 2015 op een andere locatie gevonden, maar de Amerikanen stellen dat het om dezelfde locatie gaat. Het bergingsbedrijf eiste daarom eerder al 10 miljard dollar, dat het niet kreeg.

Tegelijkertijd beweert ook Spanje dat het recht heeft op het wrak. In 1708 behoorde het schip immers toe aan de Spaanse koning Filips V. En ook Bolivia en Peru maken aanspraak op de inhoud omdat de rijkdommen daarvandaan zouden zijn gestolen.

-nos.nl-