Het Europees Parlement heeft woensdagmiddag met een grote meerderheid de AI-wet aangenomen. De wet moet de opkomst van kunstmatige intelligentie in Europa beteugelen, zonder innovatie in de weg te zitten.
Een ruime meerderheid van 523 EU-parlementariërs stemde voor de wet. 46 van hen stemden tegen. Eurocommissaris Thierry Breton (Interne Markt) schreef direct daarna op X dat Europa hiermee een voorloper is op het gebied van AI. “We reguleren zo min mogelijk, maar zoveel als nodig.”

Europarlementariër Kim van Sparrentak is namens GroenLinks onderhandelaar op deze wet. Ze noemt de komst van de wet een revolutionaire stap. “Europa neemt wereldwijd de leiding”, zegt ze. “AI moet voortaan betrouwbaar, ethisch en veilig zijn.”
De Europese AI-wet is het eerste juridische kader ter wereld dat grip moet krijgen op het gebruik van AI. Aan de wet werd jarenlang gewerkt en eind vorig jaar werd nog lang en stevig gediscussieerd over de precieze invulling ervan.

Zo vreesden met name Duitsland en Frankrijk, maar ook een lobby vanuit de techindustrie, dat de AI-wet te sterk zou worden gereguleerd.
Andere partijen wilden er juist voor waken dat AI-systemen te veel vrijheid zouden krijgen. Verregaande camerasystemen zouden bijvoorbeeld mensen kunnen volgen én kunnen registreren wat hun afkomst is.
Verschillende niveaus voor AI-systemen
Uiteindelijk bereikten de Europese lidstaten een akkoord. Daarin staat dat AI-systemen worden ingedeeld op basis van risicoprofielen. Het allerhoogste niveau betreft systemen waarbij het risico op misbruik zo hoog is, dat ze worden verboden. Denk aan de inzet van AI om burgers een sociale score te geven op basis van hun gedrag.
Systemen met een lager risico moeten aan strenge Europese regels voldoen voordat ze mogen worden ingezet. Zo moeten algoritmes die cv’s van sollicitanten doorspitten daaraan voldoen, zodat ze niet discrimineren.

Het merendeel van de AI-systemen die in Europa worden gebruikt, valt in de categorie met minimaal of geen risico. Het gaat daarbij om bijvoorbeeld toepassingen als AI-gestuurde games en spamfilters in mailapps.
In de wet is volgens beleidsmakers nog voldoende ruimte voor opkomende AI-systemen. De ontwikkelingen op het gebied van kunstmatige intelligentie gaan zo snel, dat daar rekening mee is gehouden.

Regels gaan gefaseerd in

Het duurt nog even voordat de regels allemaal ingaan. In mei wordt de definitieve wet gepubliceerd, daarna duurt het nog een half jaar voordat de verboden op onacceptabele AI-systemen ingaan. In 2025 gaan de regels voor generatieve AI-systemen in. Daaronder vallen bijvoorbeeld ChatGPT en Midjourney. Die moeten transparant zijn over de data waarmee ze zijn getraind en mogen geen illegale uitkomsten bieden.

In mei 2026 gaan de laatste regels in. Dan is het voor systemen met een hoog risico verplicht om een mensenrechtentoets uit te voeren, om te garanderen dat een AI-systeem niet bevooroordeeld is of discrimineert.
Bedrijven die de AI-wet in Europa overtreden, kunnen flinke boetes krijgen. Een boete bedraagt maximaal 35 miljoen euro of 7 procent van de wereldwijde omzet, afhankelijk van de overtreding en de grootte van het bedrijf.

-nu.nl-