In de periode 2015 tot en met 2022 zijn minstens 172 mensen overleden na gebruik van het zelfdodingspoeder middel X. Dat blijkt uit onderzoek van 113 Zelfmoordpreventie en GGD Amsterdam.

Het aantal mensen dat overlijdt na gebruik van middel X is de laatste jaren flink toegenomen. In 2017 waren er nog maar enkele gevallen, maar vanaf 2019 waren dat er meer dan dertig per jaar. In dat jaar werd het gebruikt bij 3,6 procent van de zelfdodingen.

Het onderzoek naar middel X werd in januari afgerond, maar 113 Zelfmoordpreventie heeft de cijfers pas woensdagavond bekendgemaakt via NRC. Volgens 113 is het de eerste keer dat het aantal zelfdodingen met middel X is onderzocht.

Eerst was de organisatie terughoudend met het delen van de resultaten en werd dat alleen gedaan met belanghebbenden, zoals het ministerie. Uiteindelijk heeft de organisatie er toch voor gekozen om de resultaten bekend te maken, met een duidelijke reden.

“In de berichtgeving over het proces rondom middel X zagen we dat werd aangenomen dat er geen cijfers zijn.” Dat klopt niet en dat wilden we rechtzetten”, zegt onderzoeker Lizanne Schweren tegen NRC.

113 brengt de cijfers naar buiten tijdens de grote rechtszaak tegen leden van de Coöporatie Laatste Wil (CLW). Die groep zou tussen 2018 en 2021 honderden doses middel X hebben verstrekt. Het Openbaar Ministerie eiste maandag celstraffen tot 2,5 jaar tegen zes verdachten. De zaak gaat donderdag verder, de rechtbank verwacht in juli uitspraak te doen.

CLW wil dat Middel X vrij beschikbaar wordt gemaakt, omdat het volgens de organisatie zal leiden tot een humane dood. Maar critici zetten daar vraagtekens bij en zeggen dat het bijvoorbeeld uren kan duren voor iemand sterft. Daarnaast vrezen zij dat het middel in handen komt van kwetsbare mensen die in een opwelling hun leven beëindigen.

Veel gevallen waarschijnlijk onder radar gebleven

Uit het onderzoek van 113 komt naar voren dat middel X is gebruikt door mensen van verschillende leeftijden. Bijna een kwart van de overledenen was tussen de 30 en 49 jaar oud. Een derde was tussen de 50 en 69 jaar. 40 procent was ouder dan 70 jaar; die leeftijdscategorie vormt daarmee de grootste groep.

Dat laat volgens onderzoeker Schweren zien dat de groep mensen die het zelfdodingsmiddel gebruiken erg divers is. “De groep bestaat niet alleen uit ouderen die een weloverwogen keuze maken”, zegt de onderzoeker in NRC.

Het onderzoek van 113 richt zich op de periode van 2015 tot en met 2022 en is gebaseerd op gegevens van 23 van de 25 GGD-regio’s in Nederland. De onderzoekers gaan ervan uit dat er meer suïcides met middel X waren dan de 172 die in het rapport staan vermeld. Artsen kunnen de zelfdodingen hebben beoordeeld als een natuurlijke dood. Die gevallen zijn daardoor buiten het onderzoek gebleven.

-nu.nl-