Op vrijdag 20 september 2024 wordt in Tamarin, gelegen in het district Marowijne, het Boekoe monument onthuld. Als eerbetoon aan de voormalige verzetshaard van de Marrons tegen het koloniaal bewind. Dit is een bijzonder moment en in meerdere opzichten een hoogtepunt.

Fort Boekoe was in de achttiende eeuw het hoofdkwartier en verdedigingsfort van de Marrons. In 1772 werd het fort verlaten. De huidige lokale bevolking vroeg stichting Boekoe te ondersteunen om het fort ruim twee eeuwen later weer terug op de kaart te plaatsen. Met een gedenkteken wordt een markant en tastbaar herkenningspunt gecreëerd in het oorspronkelijke landschap. Een plaats waar bezoekers wederom geïnspireerd kunnen worden door de strijd die het fort en haar bewoners voerden, waarmee zij bijdroegen aan de eerste stappen tot emancipatie van het onderdrukte deel van de bevolking.

Fort Boekoe: een verhaal over vrijheidsstrijd
Meer dan twee eeuwen geleden voerden tot slaaf gemaakten die de Surinaamse plantages waren ontvlucht vanuit ‘Fort Boekoe’ fel verzet tegen het koloniaal bewind.  Fort Boekoe lag te midden van verraderlijke moerassen. Het was geen ideale leefomgeving, maar veel keus was er niet: de onbegaanbare ondergrond bood bescherming tegen de oprukkende strafexpedities. Tegelijk organiseerden de vrijgevochten Marrons vanuit Fort Boekoe tegenexpedities. Bekende strijders waren Baron, Boni en Jolicoeur. Fort Boekoe werd hét symbool van het marronverzet tegen de blanke kolonisten; hoog aan de hemel waaide vol trots een gele vlag met daarop een zwarte en witte leeuw.

De paden die naar de verzetshaard leidden, lagen onder het zwampoppervlak verborgen. Hierdoor was het fort jarenlang onvindbaar. In 1772 werd de geheime toegangsweg verraden en Fort Boekoe verlaten. Het gebied waar ooit het fort stond, wordt tot op de dag van vandaag met het grootste ontzag behandeld. De ‘Memre Boekoe kazerne’ herinnert nog aan deze verzetshaard.

Monument als eerbetoon
In de afgelopen maanden juni-augustus is samen met de lokale bevolking hard gewerkt aan het monument dat bestaat uit vierkanten paneeltjes van aluminium. Op ieder paneeltje is een door de bevolking zelfbedachte afbeelding of tekst gemaakt waarbij zij de betekenis van Boekoe uitbeelden.

Het monument in Tamarin is redelijk eenvoudig, in enkele uren vanaf Paramaribo, te bereiken. Rechtstreeks via een onverharde weg vanaf Perica of met de boot via Moengo.