Volgens door de BBC geanalyseerde gegevens zijn er nu meer dan 70.000 mensen die in het Russische leger vechten, gestorven in Oekraïne. En voor het eerst vormen vrijwilligers – burgers die zich na het begin van de oorlog bij de strijdkrachten hebben aangesloten – nu het hoogste aantal mensen dat op het slagveld is gedood sinds de grootschalige invasie van Rusland in 2022 begon.
Elke dag worden de namen van de doden in Oekraïne, hun overlijdensberichten en foto’s van hun begrafenissen in heel Rusland gepubliceerd in de media en op sociale netwerken. BBC Russian en de onafhankelijke website Mediazona hebben deze namen verzameld, samen met namen uit andere open bronnen, waaronder officiële rapporten. Ze hebben gecontroleerd of de informatie was gedeeld door autoriteiten of familieleden van de overledenen – en dat ze waren geïdentificeerd als stervend in de oorlog. Nieuwe graven op begraafplaatsen hebben ook geholpen om de namen te verstrekken van soldaten die in Oekraïne zijn omgekomen – deze worden meestal gemarkeerd door vlaggen en kransen die door het ministerie van Defensie zijn gestuurd.
De onderzoekers hebben de namen geïdentificeerd van 70.112 Russische soldaten die in Oekraïne zijn omgekomen, maar het werkelijke aantal ligt naar verwachting aanzienlijk hoger. Sommige families delen openbaar geen details over de dood van hun familieleden – en onze analyse bevat geen namen die we niet konden controleren, of de dood van milities in het door Rusland bezette Donetsk en Loehansk in Oost-Oekraïne, zegt de BBC.Onder hen waren 13.781 vrijwilligers – ongeveer 20% – en het aantal doden onder vrijwilligers overtreft nu andere categorieën. Voormalige gevangenen, die zich aansloten in ruil voor gratie voor hun misdaden, waren voorheen het hoogst, maar ze zijn nu goed voor 19% van alle bevestigde doden. Gemobiliseerde soldaten – burgers die zijn opgeroepen om te vechten – zijn goed voor 13%. Sinds oktober vorig jaar is het aantal wekelijkse doden onder vrijwilligers niet onder de 100 gedaald – en in sommige weken zijn er meer dan 310 doden onder vrijwilligers geregistreerd. Wat Oekraïne betreft – het land geeft zelden commentaar op de omvang van de doden op het slagveld. In februari zei de president, Volodymyr Zelensky, dat er 31.000 Oekraïense soldaten waren gedood, maar schattingen op basis van Amerikaanse inlichtingen suggereren grotere verliezen.
Het verhaal van Rinat Khusniyarov is typerend voor veel van de omgekomen vrijwilligers. Hij kwam uit Ufa in Basjkirostan en had twee banen om rond te komen – bij een tramremise en een multiplexfabriek. Hij was 62 jaar oud toen hij in november vorig jaar zijn contract bij het Russische leger tekende. Hij overleefde minder dan drie maanden van de gevechten en werd op 27 februari gedood. In zijn overlijdensbericht, op een lokale online herdenkingswebsite, werd hij simpelweg “een hardwerkende, fatsoenlijke man” genoemd.
Volgens de gegevens die de BBC heeft geanalyseerd, komen de meeste mannen die zich aanmelden uit kleine steden in delen van Rusland waar stabiel, goedbetaald werk moeilijk te vinden is. De meesten lijken zich vrijwillig aan te sluiten, hoewel sommigen in de republiek Tsjetsjenië mensenrechtenactivisten en advocaten hebben verteld over dwang en bedreigingen. Sommige vrijwilligers hebben gezegd dat ze niet begrepen dat de contracten die ze ondertekenden geen einddatum hadden en hebben sindsdien pro-Kremlin-journalisten benaderd om hen tevergeefs om hulp te vragen bij het beëindigen van hun dienst.
Salarissen in het leger kunnen vijf tot zeven keer hoger zijn dan gemiddelde lonen in minder welvarende delen van het land, plus soldaten krijgen sociale voorzieningen, waaronder gratis kinderopvang en belastingvoordelen. Eenmalige betalingen voor mensen die zich aanmelden, zijn in veel delen van Rusland ook herhaaldelijk in waarde gestegen. De meeste vrijwilligers die aan het front sterven, zijn tussen de 42 en 50 jaar oud. In deze categorie zijn 4.100 mannen op de lijst van meer dan 13.000 vrijwilligers. De oudste vrijwilliger die sneuvelde, was 71 jaar oud – in totaal zijn er 250 vrijwilligers boven de 60 jaar gestorven in de oorlog. Soldaten hebben de BBC verteld dat het stijgende aantal slachtoffers onder vrijwilligers deels te wijten is aan hun inzet in de operationeel meest uitdagende gebieden aan het front, met name in de regio Donetsk in het oosten, waar ze de ruggengraat vormen van versterkingen voor uitgeputte eenheden, vertelden Russische soldaten aan de BBC.
De Russische “vleesmolen”-strategie gaat onverminderd door, volgens Russische soldaten met wie de BBC heeft gesproken. De term is gebruikt om de manier te beschrijven waarop Moskou meedogenloos golven van soldaten naar voren stuurt om te proberen Oekraïense troepen uit te putten en hun locaties bloot te stellen aan Russische artillerie. Dronebeelden die online worden gedeeld, tonen Russische troepen die Oekraïense posities aanvallen met weinig of geen uitrusting of ondersteuning van artillerie of militaire voertuigen. Soms zijn er honderden mannen op één dag gedood. De afgelopen weken heeft het Russische leger wanhopige, maar mislukte, pogingen gedaan om de oostelijke Oekraïense steden Chasiv Yar en Pokrovsk met dergelijke tactieken in te nemen. Een officiële studie van het primaire militaire medische directoraat van het Russische ministerie van Defensie zegt dat 39% van de doden van soldaten het gevolg is van verwondingen aan ledematen en dat de sterftecijfers aanzienlijk zouden verbeteren als de eerste hulp en daaropvolgende medische zorg beter zouden zijn.
De acties van de Russische regering suggereren dat ze mensen niet wil dwingen om te vechten via een nieuwe, officiële golf van mobilisatie – in plaats daarvan breidt ze de oproepen voor vrijwilligers uit, samen met de prikkels om dat te doen. Opmerkingen van regionale functionarissen in lokale parlementen suggereren dat ze van bovenaf de taak hebben gekregen om mensen uit hun lokale districten te rekruteren. Ze adverteren op vacaturewebsites, nemen contact op met mannen die schulden en deurwaardersproblemen hebben en voeren wervingscampagnes uit in instellingen voor hoger onderwijs. Sinds 2022 worden veroordeelde gevangenen ook aangemoedigd om zich aan te sluiten in ruil voor hun vrijlating, maar nu betekent een nieuw beleid dat mensen die strafrechtelijk vervolgd worden, een deal kunnen accepteren om naar de oorlog te gaan in plaats van voor de rechter te verschijnen. In ruil daarvoor worden hun zaken bevroren en mogelijk helemaal ingetrokken.
Een klein aantal van de gedode vrijwilligers kwam uit andere landen. BBC heeft de namen van 272 van zulke mannen geïdentificeerd, van wie velen uit Centraal-Azië kwamen – 47 uit Oezbekistan, 51 uit Tadzjikistan en 26 uit Kirgizië. Vorig jaar waren er berichten dat Rusland mensen rekruteerde in Cuba, Irak, Jemen en Servië. Buitenlanders die al in Rusland wonen zonder geldige werkvergunningen of visa, die akkoord gaan met “werken voor de staat”, krijgen de belofte dat ze niet zullen worden gedeporteerd en krijgen een vereenvoudigde route naar burgerschap aangeboden als ze de oorlog overleven. Velen hebben later geklaagd dat ze de papieren niet begrepen – net als Russische burgers hebben ze zich tot de media gewend voor hulp.
De regeringen van India en Nepal hebben Moskou opgeroepen om te stoppen met het sturen van hun burgers naar Oekraïne en de lichamen van de doden te repatriëren. Tot nu toe is er geen gehoor gegeven aan de oproepen. Veel nieuwe rekruten die zich bij het leger hebben aangesloten, hebben kritiek geuit op de training die ze hebben gekregen. Een man die in november vorig jaar een contract tekende bij het Russische leger, vertelde de BBC dat hem twee weken training op een schietbaan was beloofd voordat hij naar het front zou worden gestuurd. “In werkelijkheid werden mensen gewoon op het paradeterrein gegooid en kregen ze wat uitrusting,” zei hij, eraan toevoegend dat de uitrusting slecht gemaakt was.”We werden in treinen geladen, daarna in vrachtwagens en naar het front gestuurd. Ongeveer de helft van ons werd rechtstreeks vanaf de weg in de strijd gegooid. Als gevolg daarvan gingen sommige mensen binnen een week van het rekruteringskantoor naar de frontlinie,” zei hij.
Samuel Cranny-Evans, een analist bij het Royal United Services Institute in het Verenigd Koninkrijk, zegt: “Basiskennis van zaken als camouflage en verhulling of hoe je ‘s nachts stil kunt bewegen, hoe je overdag kunt bewegen zonder een profiel voor jezelf te creëren,” zou moeten worden onderwezen als basisvaardigheden voor infanterie. Een andere soldaat vertelde de BBC ook dat uitrusting een probleem is, en zei dat het “varieert, maar meestal is het een willekeurige set uniformen, standaardlaarzen die binnen een dag verslijten en een kittas met een label dat aangeeft dat het halverwege de 20e eeuw is gemaakt”.”Een willekeurig kogelwerend vest en een goedkope helm. Het is onmogelijk om hierin te vechten. Als je wilt overleven, moet je je eigen uitrusting kopen.”