Een felroze vis, een enorme bier- of colafles of een vliegtuig beschilderd met de nationale vlag: in Ghana zien doodskisten er vaak heel anders uit dan wij in Nederland gewend zijn. En achter die doodskisten schuilen bijzondere verhalen.

De doodskisten worden fantasy coffins (fantasiekisten, red.) genoemd. Ze symboliseren iets wat belangrijk was in het leven van de overledene. Het ontwerp verwijst naar iemands beroep, status of identiteit. Denk bijvoorbeeld aan een grote roze vis voor een visser, een vliegtuig voor een piloot of een stuk landbouwgereedschap voor een boer.

Strenge regels

De traditie is afkomstig van de Ga-gemeenschap in de hoofdstad Accra, en wordt inmiddels in heel Ghana gevolgd. Families die een kist willen laten maken, gaan naar een timmerman en bepalen samen het ontwerp. Daarin is de familie vrij, al gelden er enkele strenge regels.

Zo mogen alleen stamhoofden worden begraven in kisten in de vorm van een leeuw; symbool van macht. En bepaalde koninklijke families zijn gebonden aan hun wapen. Dat kan een haan of pauw zijn, maar ook een rode peper.

Het maken van een kist duurt gemiddeld twee weken. De prijzen beginnen rond 700 dollar (zo’n 600 euro) en lopen op naarmate het ontwerp ingewikkelder wordt of het hout kostbaarder. Ondanks de hoge kosten kiezen veel mensen hiervoor, omdat begrafenissen in Ghana belangrijke en vaak groots opgezette gebeurtenissen zijn. Muziek, dans en kleurrijke rituelen maken standaard deel uit van de ceremonie. De kist met daarin de overledene is daarin het stralende middelpunt.

‘Verzacht verdriet’

Wat het effect is van zo’n kleurrijke, opvallende kist? „Mensen vergeten even dat er een dode in ligt. Ze bewonderen de kist en de sfeer verandert”, vertelt Eric Kpakpo Adotey, een timmerman die gespecialiseerd is in fantasiekisten, aan persbureau AP. Volgens hem verzachten de kisten het verdriet.

Anno 2025 neemt de populariteit van de kisten toe. Bovendien worden niet alle kisten daadwerkelijk voor begrafenissen gebruikt. Volgens kistenmaker Nicolas Ablorh Annan uit Accra, wiens familie al generaties lang dit soort kisten maakt, gaan er tegenwoordig regelmatig exemplaren naar musea of privécollecties in het buitenland. Momenteel werkt hij aan zes kisten die binnenkort worden geëxporteerd.

-ad.nl-