Zo verdeeld als de reacties op zijn uitspraken waren tijdens zijn leven, zo uiteenlopend zijn ook de reacties op de gewelddadige dood van de Amerikaanse politiek activist en invloedrijk mediapersoonlijkheid Charlie Kirk. Naast de gebruikelijke oproepen tot kalmte, verdraagzaamheid en gebed, zijn er ook mensen die zich afvragen of Kirk het er niet naar gemaakt heeft. En er zijn aansporingen af te rekenen met zijn politieke vijanden, allemaal nog voordat er ook maar een dader is gearresteerd of een motief bekend is.

“Opnieuw heeft een kogel een welbespraakt redenaar het zwijgen opgelegd”, reageert gezondheidsminister Robert F. Kennedy jr., zoon en neef van een vermoord politicus. Hij noemt Kirk een “moedig kruisvaarder voor het vrije woord”.

Democrate Nancy Pelosi, zelf doelwit van een politieke aanval waarbij haar man zwaargewond raakte, spreekt van een vreselijke schietpartij. “Politiek geweld heeft absoluut geen plek in onze maatschappij.” Oud-president Obama beaamt dat in een reactie.

“Dit moet stoppen”, reageerde de Republikeinse Huisvoorzitter Mike Johnson. “Dit is niet wie we zijn.” Toen hij echter opriep tot een moment stilte in het Congres, leidde dat enige tijd tot geschreeuw over en weer tussen politieke tegenstanders. “Voer wapenwetten in”, riep een Democraat tegen de regeringspartij, terwijl een Republikein de Democraten toebeet: “jullie hebben dit veroorzaakt”.

Ook president Trump wees met een beschuldigende vinger naar politieke tegenstanders. “Dit is de tragische consequentie van het demoniseren van andersdenkenden, dag na dag, jaar na jaar, op de meest hatelijke manier.” om in de daaropvolgende zin direct de schuld bij links te leggen. “Jarenlang heeft radicaal links Charlie vergeleken met nazi’s en massamoordenaars. Deze retoriek is direct verantwoordelijk voor de terreur die we zien en moet stoppen.”

Andere rechtse influencers deelden die analyse. “Ons land wordt verteerd door politieke geweld van radicaal links, dat geweld acceptabel vindt om een vrij en open debat te smoren”, meent de door Trump geliefde Laura Loomer. “Links is de partij van moord”, twitterde Elon Musk.

Het is ontegenzeggelijk waar dat de VS een periode van hevig politiek geweld kent. Het is echter zeker niet zo dat alleen Republikeinen daar slachtoffer van zijn. Trump zelf haalde de moordaanslag op hemzelf vorig jaar en een partijgenoot in 2017 aan, maar zweeg over een ontvoeringspoging van de Democratische gouverneur in Michigan, de brandstichting bij haar partijgenoot in Pennsylvania of de bestorming van het Capitool door zijn eigen aanhangers waarbij meerdere Congresleden voor hun leven moesten vluchten.

Democratisch gouverneur Pritzker van Illinois wees in zijn condoleances aan Kirks familie op de rol die Trump zelf speelt. “De retoriek van de president stookt dit op”, zei hij over Trump, die geregeld beledigende bijnamen voor tegenstanders gebruikt, immigranten neerzet als verkrachters en moordenaars en de vrije pers meermaals “de vijand van het volk” noemde.

“Er begon een nieuw tijdperk van politiek geweld toen de relschoppers het Capitool bestormden”, vulde Pritzker aan. “En wat deed de president? Hij gaf ze gratie. Wat voor boodschap geef je dan aan mensen die politiek geweld plegen?”

In verschillende online-reacties wordt zelfs afgevraagd of Charlie Kirk het er met zijn felle uitvallen niet zelf naar gemaakt heeft. Hij liet zich in het verleden laatdunkend uit over immigranten, racisme en vrouwenrechten en zei over strengere wapenwetten dat “het grondwettelijk recht op wapens wel een paar vuurwapendoden per jaar waard is”. Wie haat zaait, zal haat oogsten, is de teneur bij een aanzienlijk deel van de reacties onder het NOS-Facebookbericht over zijn dood.

Introspectie

Twee oud-presidenten van beide partijen proberen in hun reactie het gezond verstand te laten prevaleren. “Leden van andere politieke partijen zijn niet onze vijanden, het zijn medeburgers”, benadrukt Republikein George W. Bush in zijn rouwbericht. “Een jonge man is in koelen bloede vermoord terwijl hij zijn mening verkondigde. Op een universiteitscampus nog wel, waar het uitwisselen van tegengestelde ideeën heilig moet zijn.”

“Ik hoop dat we allemaal grondig aan zelfreflectie zullen doen en ons extra inzetten om het debat gepassioneerd, maar vredig voort te zetten”, reageert Bill Clinton. Hij schrijft dat de moord op Kirk hem boos en verdrietig maakt.

First lady Melania Trump herinnert in haar reactie aan de leegte die Kirk zal achterlaten als mens. “Charlies kinderen zullen opgroeien met verhalen in plaats van herinneringen, foto’s in plaats van vreugde en een stilte in plaats van de stem van hun vader.” Op het Witte Huis hangt de vlag halfstok.

-nos.nl-