De Braziliaanse oud-president Jair Bolsonaro is door het hooggerechtshof schuldig bevonden aan een poging tot staatsgreep. Vier rechters van het Braziliaanse hof stemden voor, één tegen. Bolsonaro moet 27 jaar de cel in, zo werd even na middernacht (Nederlandse tijd) bekend.

Bolsonaro werd ervan beschuldigd dat hij met anderen had samengezworen om de winst van zijn linkse rivaal Lula in 2022 ongedaan te maken. Duizenden aanhangers van Bolsonaro bestormden op 8 januari 2023 in de hoofdstad Brasilia het Braziliaanse parlement, het presidentieel paleis en het hooggerechtshof. Er werden grote vernielingen aangericht. Zeker 1500 mensen werden gearresteerd.

De derde rechter die aan de beurt was om te stemmen, sprak van “enorm veel bewijs” dat Bolsonaro een coup wilde plegen en dat hij aan het hoofd staat van een criminele organisatie. De vierde rechter stemde voor vrijspraak.

De 70-jarige Bolsonaro, die van 2019 tot 2022 president van Brazilië was, heeft altijd ontkend dat hij achter een couppoging zat. Maar de rechters zijn ervan overtuigd dat hij al ver voor de verkiezingen begon met mensen opjutten en met twijfel zaaien over de betrouwbaarheid van de verkiezingen. Na de verkiezingen gaf hij nooit zijn nederlaag toe, vocht de uitslag aan en zette uiteindelijk aan tot rellen, een week nadat Lula beëdigd was.

Uitgewerkte plannen

Uit een uitgebreid politieonderzoek bleek ook dat hij op de hoogte was van plannen om Lula, zijn vicepresident en een hoge rechter te vermoorden. Ook dat heeft hij steeds ontkend. Bij een onderminister uit Bolsonaro’s voormalige regering werden uitgewerkte plannen gevonden om Lula te doden. Bij dat plan waren ook enkele ministers en hooggeplaatste militairen betrokken.

De oud-president heeft herhaaldelijk gezegd dat zijn vervolging politiek gemotiveerd is en dat zijn tegenstanders hem willen vernederen. Hij kreeg bijval van de Amerikaanse president Trump. Die noemde de vervolging al eens een heksenjacht en dreigde Brazilië daarom met importtarieven van 50 procent.

Ook vannacht zei Trump in een eerste reactie “niet blij” te zijn met het vonnis. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Rubio zei via sociale media dat het vonnis “onrechtvaardig” is, en dat de VS “met een passende reactie zal komen op deze heksenjacht.”

Huisarrest

In aanloop naar het proces bepaalde de rechter dat Bolsonaro een enkelband moet dragen vanwege vluchtgevaar. De politie had een concept-asielaanvraag voor Argentinië op zijn telefoon gevonden. Het document dateerde van februari 2024, kort nadat het onderzoek naar Bolsonaro was begonnen. Ook mocht hij geen sociale media meer gebruiken. Die afspraak schond hij, waarna hij onder huisarrest werd geplaatst.

Jair Bolsonaro heeft geen van de zittingen in de zaak bijgewoond, volgens zijn advocaten om gezondheidsredenen. Hij was ook vandaag niet aanwezig. De advocaat die hem vandaag vertegenwoordigde, verliet meteen de zaal toen de derde rechter Bolsonaro schuldig verklaarde, al was ze nog niet uitgepraat. Hij liet meteen weten tegen de uitspraak in beroep te gaan.

-nos.nl-