Astronomen hebben een enorm lange sliert van sterrenstelsels waargenomen die ronddraait. Deze ‘tornado van sterrenstelsels’ is volgens hen de langst draaiende structuur die ooit is ontdekt in het heelal.

De tornado bestaat uit 297 sterrenstelsels en is ten minste 49 miljoen lichtjaar lang. Om daar een indruk van te kunnen maken: een lichtjaar is ongeveer 9,5 biljoen kilometer. De astronomen hebben ook kunnen vaststellen dat de sterrenstelsels met een snelheid van 110 kilometer per seconde rondraaien.

“Niet alleen de grootte maakt de structuur bijzonder, maar ook de manier waarop de sterrenstelsels op een lijn liggen in combinatie met de draaiende beweging”, zegt natuurkundige Lyla Jung van de University of Oxford.

Jung vergelijkt de enorme draaiende sliert van sterrenstelsels met de theekopjesattractie uit pretparken. “Elk sterrenstelsel is als een draaiend theekopje. Maar het hele platform, in deze vergelijking de sterrenstelseltornado, draait ook.”

De tornado maakt deel uit van een groot web van vergelijkbare structuren die samen de “ruggengraat” van het heelal vormen. De slierten zijn een soort kosmische snelwegen waar sterrenstelsels samenkomen en zich voortbewegen. Door dat te bestuderen kunnen astronomen meer te weten komen over de manier waarop het heelal is opgebouwd.

Tornado bij toeval ontdekt

Onder begeleiding van Jung kwam een groep astronomen in Zuid-Afrika de tornado per ongeluk op het spoor toen ze bezig waren met een ander onderzoek. Ze zagen dat veertien sterrenstelsels opvallend bewogen.

Ze leken gerangschikt te zijn in een merkwaardig rechte, dunne lijn met een diameter van ongeveer 117.000 lichtjaar en een lengte van 5,5 miljoen lichtjaar. Ook bewogen ze allemaal op dezelfde manier, wat volgens hen geen toeval kon zijn.

Op basis van andere datasets konden ze nog eens 283 sterrenstelsels identificeren die op dezelfde afstand en lijn lagen. Ook maakten ze dezelfde ronddraaiende beweging. Dat konden de onderzoekers zien op basis van het licht.

De ontdekking geeft de astronomen een uniek inkijkje in hoe sterrenstelsels hun draaiende beweging vormen op basis van de grotere structuur waar ze deel van uitmaken. Ook laat het volgens de onderzoekers zien dat dingen in het heelal meer met elkaar verbonden zijn dan het lijkt.

Zo lijken sterrenstelsels op het eerste oog willekeurig verspreid en niet met elkaar verbonden. Maar grote structuren als de tornado kunnen mogelijk een krachtige invloed uitoefenen, “terwijl ze onzichtbaar lijken tot we beter kijken”.

-nu.nl-