Zaterdag 09 oktober 2021 – De omstreden Saoedische overname maakt Newcastle United in één klap de rijkste club ter wereld. Fans van de Engelse club zijn dolgelukkig, maar waarom is er zoveel kritiek op de deal?

Wat en wie zit er achter deze overname? De drie Saoedische investeringsmaatschappijen Public Investment Fund (PIF), PCP Capital Partners en RB Sports & Media namen donderdag voor 350 miljoen euro de aandelen van clubeigenaar Mike Ashley over. Die drie bedrijven hebben samen een geschat eigen vermogen van 350 miljard euro.

Daarmee heeft Newcastle veruit de rijkste eigenaar ter wereld. Die status was tot voor kort aan Paris Saint-Germain toebedeeld. Het vermogen van de Qatar Sports Investments dat de Franse club bezit, bedraagt naar schatting de helft van wat de Saoedi’s van Newcastle bezitten.

Is Newcastle nu echt ineens schatrijk? Nou nee, nog niet direct. De club heeft zich nog altijd te houden aan de Financial Fair Play-regels (FFP) van de UEFA, die voorschrijven dat elke club niet meer geld mag uitgeven dan dat er binnenkomt.

Daar zijn wel enkele uitzonderingen op, waardoor Newcastle dit seizoen al wel veel geld kan uitgeven. Ten eerste gaat de voorwaarde dat clubs break-even moeten draaien over een periode van drie jaar, waardoor Newcastle dit jaar meer kan uitgeven, mits het dat binnen drie jaar terugverdient.

Bovendien mogen clubeigenaren jaarlijks 50 miljoen van de clubuitgaven vergoeden met geld uit eigen zak. Hierdoor is de schatting dat Newcastle dit seizoen ruim 200 miljoen euro kan uitgeven binnen de regels van het FFP.

Waarom reageren de Newcastle-fans zo uitzinnig? Duizenden fans van Newcastle verzamelden zich donderdag bij stadion St. James’ Park om de overname te vieren. Ze zijn dolblij omdat de ‘sleeping giant’ van het Engelse voetbal nu eindelijk de weg naar de top gevonden lijkt te hebben.

En niet alleen de fans vierden feest, ook clubicoon en voormalig topspits Alan Shearer reageerde opgetogen (zie tweet hieronder). Hij was een fel criticaster van oud-voorzitter Ashley en kijkt reikhalzend uit naar de toekomstige successen van de club onder Saoedische leiding.

Newcastle is een volksclub met een grote fanschare in het relatief arme noord-oosten van Engeland. De club heeft dit seizoen nog geen wedstrijd gewonnen en staat in de degradatiezone van de Premier League. En dat terwijl de club qua toeschouwersaantallen met de top kan wedijveren. De drie thuisduels dit seizoen werden bezocht door gemiddeld 48.000 toeschouwers; slechts zes clubs trokken meer publiek.

Met de komst van de Arabische geldschieters kan Newcastle niet alleen betere spelers aan zich binden, maar ook een wereldwijde fanbase aanboren, zoals eerder Chelsea, Manchester City en Paris Saint-Germain deden na een lucratieve overname. Die clubs waren middenmoter of subtopper voordat ze aan de hand van een buitenlandse eigenaar de top bestormden.

Waarom willen de Saoedi’s Newcastle eigenlijk kopen? Behalve dat een voetbalclub bezitten een leuk speeltje is voor de superrijken, is het vooral een geval van sports washing. Dat zegt de Britse hoogleraar sportmanagement Paul Brannagan tegen Sky Sports. “In essentie gebruiken landen de passie en het enthousiasme van sportfans om hun eigen reputatie op te vijzelen.”

Door een club succes te brengen ontstaat er een positiever beeld bij het land Saoedi-Arabië, zo is het idee. “Ze proberen een heel nieuw imago voor zichzelf te creëren, waarbij ze afstand kunnen nemen van de heersende stereo-typeringen en die willen vervangen door positieve associaties”, aldus Brannagan.

Mag dit zomaar? De Saoedi’s probeerden Newcastle zo’n anderhalf jaar geleden al over te nemen. Dat het zo lang duurde voordat de deal rond kwam, heeft een reden. De omstreden Saoedische kroonprins Mohammed bin Salman is namelijk het hoofd van investeringsmaatschappij PIF.

Mensenrechtenorganisatie Amnesty International drong er bij de Premier League op aan om de deal met Bin Salman af te keuren. De kroonprins wordt door inlichtingendiensten verantwoordelijk gehouden voor de gewelddadige dood van de journalist Jamal Khashoggi in het Saoedische consulaat in Istanboel in 2018. Bovendien worden in Saoedi-Arabië onder het bewind van Bin Salman en zijn familie mensenrechten geschonden en hebben vrouwen en homo’s geen gelijke rechten ten opzichte van (hetero)mannen.

Ondanks het dringende advies van Amnesty werd de overname deze week toch goedgekeurd door de Premier League. Doorslaggevend in dat besluit was dat de investeringsmaatschappijen hebben kunnen aantonen dat het Saoedische koningshuis geen invloed zal uitoefenen op het beleid bij Newcastle.

-nu.nl-