De Engelse voetbalwet: hoe supportersgeweld daar wordt voorkomen

8 April 2023

Comments: 0

De aansteker die tegen het hoofd van Davy Klaassen werd gegooid tijdens de bekerwedstrijd tussen Feyenoord en Ajax was al het zoveelste supportersincident dit seizoen in Nederland. In Engelse stadion gaat het er daarentegen al jaren rustig aan toe.

Hoe kan het dat daar wel goed gaat?

De basis voor de Engelse voetbalwet wordt in 1986 gelegd met de invoering van de Wet rond de Publieke Orde. Aanleiding hiervoor zijn het Heizeldrama en de brand in het Valley Parade-stadion in Bradford.
Bij het Heizeldrama in Brussel overleden op 29 mei 1985 tientallen Juventus-fans nadat ze werden aangevallen door Liverpool-hooligans. Enkele weken eerder lieten 56 toeschouwers het leven in het Valley Parade-stadion na een brand op een tribune. Die was ontstaan nadat een weggegooide sigaret van een toeschouwer onder de houten tribune was terechtgekomen.
Door de Wet rond de Publieke Orde wordt het voor een strafrechter voor het eerst mogelijk om een stadionverbod op te leggen aan een hooligan die is veroordeeld voor voetbalgerelateerde strafbare feiten. Overtreders krijgen niet alleen een stadionverbod, maar ook een strafblad.

Hierdoor komt er grotendeels een einde aan de supportersrellen die in het Engelse voetbal plaatsvonden. Bij de helft van de profwedstrijden zijn tegenwoordig zelfs geen politieagenten meer aanwezig. Wel neemt het aantal stewards en beveiligingsbeambten flink toe.
Volgens Engelse media is het strafbaar stellen van misdragingen in voetbalstadions cruciaal geweest om hooligans uit stadions te weren. Wel verplaatsten de opstootjes tussen supporters zich daardoor naar andere locaties, zoals de buitenwijken van grote steden.

In 1989 wordt de wetgeving verder aangescherpt met de Wet voor Voetbaltoeschouwers. Aanleiding hiervoor is de Hillsborough-ramp, waarbij 97 doden vielen na een paniekuitbraak in een vak met Liverpool-supporters tijdens het FA Cup-duel Liverpool-Nottingham Forest.
Door die wet wordt het voor politie en justitie mogelijk om hooligans te bestraffen met een gebieds-, reis- of internationaal stadionverbod, de zogenoemde restriction order. Dit gaat samen met een meldingsplicht op een aangewezen politiebureau. Niet alleen geweld of een aanzet daartoe is strafbaar, maar ook het betreden van het speelveld.
Als zo’n verbod niet wordt nageleefd, kan dat aanvankelijk worden bestraft met een maand gevangenisstraf en/of een boete.

In 1998 wordt die straf verhoogd naar zes maanden gevangenisstraf en/of een boete van maximaal 5.000 pond.
De tijdsduur van de restriction order kan verschillen. Als een hooligan is veroordeeld tot een onvoorwaardelijke gevangenisstraf, dan kan het internationale stadionverbod maximaal vijf jaar duren. Als een supporter strafbaar is bevonden maar geen gevangenisstraf opgelegd heeft gekregen, dan geldt het stadionverbod voor twee jaar.
De introductie van cameratoezicht in stadions is van cruciaal belang geweest bij de aanpak van hooligans. In de Engelse stadions hangen zoveel camera’s dat het voor supporters onmogelijk is om zich ongemerkt te misdragen.

Bovendien worden de beelden niet alleen gebruikt bij geweld, maar ook bij verbale misdragingen. Zo worden beledigende spreekkoren tegengegaan en volgt op het op grove wijze uitschelden van een speler verwijdering van de tribune.
Andere belangrijke maatregelen tegen supportersgeweld zijn het verbod op alcohol en verplichte zitplaatsen. In Engelse stadions is het niet toegestaan in het zicht van het veld alcohol te drinken en na de Hillsborough-ramp werden staantribunes afgeschaft.

-nu.nl-